Nhiều người nhìn vào ngành khách sạn và nghĩ rằng đây là công việc “ngồi mát ăn bát vàng”, chỉ cần có vốn mở ra là khách sẽ tự tìm tới. Thực tế không hề đơn giản như vậy. Kinh doanh khách sạn – dù ở quy mô nhỏ như homestay, mini hotel hay lớn hơn như khách sạn 3 sao, 4 sao – đều là một cuộc chơi đầy áp lực, nhiều biến động và đòi hỏi sự kiên trì, linh hoạt lẫn khả năng quản trị toàn diện. Nếu bạn đang có ý định đầu tư vào lĩnh vực này, hoặc chỉ đơn giản là tò mò không biết đằng sau cánh cửa khách sạn là những gì, thì hãy đọc kỹ những tin tổng hợp về đặc điểm dưới đây. Nó không hoa mỹ, không màu hồng, nhưng là cái nhìn thực tế và thẳng thắn về ngành nghề mà người ngoài thường dễ hiểu sai. ĐÂY LÀ NGHỀ PHỤC VỤ – KHÔNG PHẢI NGHỀ LÀM CHỦ Nhiều người nghĩ rằng chủ khách sạn là người ngồi bàn giấy, để nhân viên chạy hết, bản thân không phải va chạm gì. Nhưng trên thực tế, khách sạn là một trong những ngành dịch vụ điển hình – mà đã làm dịch vụ thì phải phục vụ. Dù là chủ, bạn vẫn phải xử lý mọi tình huống bất ngờ: khách phàn nàn phòng có mùi, mất nước giữa đêm, nhân viên nghỉ việc không báo trước, máy lạnh hỏng đúng ngày cao điểm, khách check-in trễ làm ảnh hưởng ca sau… Không có cái gọi là “ngồi chơi hưởng lời” trong ngành này. Làm tốt thì lời, làm dở thì lỗ thấy rõ. Chưa kể, nếu bạn không có kinh nghiệm trong ngành, không theo sát vận hành, không hiểu tâm lý khách du lịch hay khách công tác, thì dễ dẫn đến việc sai mô hình, sai phân khúc, sai cách phục vụ – rồi từ đó mất khách nhanh chóng dù có cách xin vía buôn may bán đắt. BIÊN LỢI NHUẬN KHÔNG CAO NHƯ NGƯỜI TA NGHĨ Một phòng khách sạn cho thuê 500.000 đồng/đêm, tưởng rằng mỗi ngày lời nửa triệu. Nhưng thực tế, chi phí vận hành ngốn gần hết phần doanh thu. Tiền điện, nước, giặt ủi, dọn phòng, chi phí nhân sự lễ tân – buồng phòng – bảo vệ, phần trăm cho các kênh OTA như Agoda, Booking, chi phí bảo trì cơ sở vật chất, thuế, phí vệ sinh, truyền hình cáp, wifi, giấy vệ sinh, khăn tắm, nước uống, xà phòng… tất cả cộng lại, nếu không kiểm soát tốt thì mỗi phòng chỉ còn vài chục nghìn tiền lãi, thậm chí âm nếu công suất thấp. Kinh doanh khách sạn không giống bán hàng online hay mở quán ăn. Đây là ngành có chi phí cố định cao, lượng đầu tư ban đầu lớn, thời gian thu hồi vốn dài. Bạn không thể "hôm nay vắng thì nghỉ bán", mà vẫn phải bật máy lạnh hành lang, vẫn phải trả lương nhân viên. THÀNH CÔNG PHỤ THUỘC NHIỀU VÀO VỊ TRÍ VÀ MÙA VỤ Một khách sạn đẹp, giá hợp lý nhưng nằm sai vị trí sẽ thất bại. Ngược lại, một khách sạn tầm trung nhưng nằm ngay trung tâm, gần điểm du lịch nổi tiếng, gần sân bay hay bến xe, thì vẫn có lượng khách ổn định không chỉ dựa vào cách hóa giải buôn bán ế ẩm như sản phẩm dịch vụ thông thường. Ngoài ra, ngành này còn chịu ảnh hưởng mạnh bởi mùa vụ: khách sạn ở Đà Lạt, Sapa, Phú Quốc hay Nha Trang thường "cháy phòng" dịp lễ Tết, nhưng lại ế khách vào mùa thấp điểm. Nếu không có chiến lược linh hoạt về giá phòng, chi phí vận hành mùa thấp, marketing hiệu quả và nguồn khách quen ổn định, thì mùa cao điểm kiếm bao nhiêu cũng chưa chắc đủ bù mùa vắng. KHÁCH SẠN KHÔNG BÁN PHÒNG – MÀ BÁN TRẢI NGHIỆM Đây là điều rất nhiều người làm khách sạn không hiểu rõ. Bạn có thể có phòng sạch, máy lạnh chạy tốt, giường êm, nhưng nếu nhân viên không thân thiện, dịch vụ không tinh tế, môi trường ồn ào, hoặc check-in quá rườm rà… thì khách vẫn sẽ cho đánh giá thấp. Người ta đi du lịch để tìm sự thoải mái, cảm xúc, thư giãn. Họ cần cảm thấy được tôn trọng, được tiếp đón chu đáo, được hỗ trợ khi cần – dù chỉ ở vài trăm ngàn một đêm. Một cái nụ cười đúng lúc, một lời chào chân thành, một hướng dẫn địa phương nhỏ nhặt – đôi khi có giá trị hơn cái phòng 20m2. Bởi vậy, chủ khách sạn không chỉ cần giỏi quản lý tài chính – mà phải tinh tế trong quản trị nhân sự, xử lý tình huống, giữ chân khách. Đừng mơ chuyện mở khách sạn rồi để đó, “phòng đẹp tự bán được”. Không có đâu. THƯƠNG HIỆU QUYẾT ĐỊNH SỰ SỐNG CÒN Khi khách tìm khách sạn trên mạng, họ nhìn vào 3 thứ: hình ảnh, giá và đánh giá. Hình ảnh có thể làm đẹp. Giá có thể linh hoạt. Nhưng đánh giá là thứ không thể mua – mà phải được xây dựng bằng trải nghiệm thật sự. Một khách sạn có 50 đánh giá 4.8 sao bao giờ cũng bán được phòng dễ hơn khách sạn 5 sao mà bị đánh giá 3.2. Và quan trọng, thương hiệu cũng tạo nên giá trị vô hình: khách từng ở tốt sẽ quay lại, giới thiệu bạn bè, đăng bài chia sẻ. Cái này không quảng cáo nào mua được, chỉ có dịch vụ thật sự mới giữ được. Vì vậy, đầu tư vào uy tín, chăm chút từng chi tiết nhỏ – từ khăn trải giường, mùi phòng, cách nhân viên nói chuyện đến tốc độ phản hồi tin nhắn – là cách duy nhất để khách sạn sống lâu và tăng giá trị theo thời gian. Kinh doanh khách sạn không chỉ là chuyện mở cửa đón khách, mà là làm dịch vụ ở cấp độ cao, trong một môi trường cạnh tranh khốc liệt. Bạn phải chịu được áp lực từ nhân sự, khách hàng, thị trường và chính bản thân mình. Nếu bạn có máu kinh doanh, có khả năng tổ chức tốt, biết chăm sóc con người và có tầm nhìn dài hạn – thì đây là nghề có thể sinh lợi bền vững. Còn nếu chỉ nghĩ đây là một "kênh đầu tư kiếm lời nhanh", thì bạn sẽ vỡ mộng sớm. Một khách sạn tốt là khách sạn có linh hồn – và người chủ phải là người thổi được linh hồn đó vào từng góc nhỏ. Không cần phải sang trọng, đắt tiền, nhưng phải thật, chỉn chu và tử tế – đó mới là thứ giữ khách ở lại và quay lại. Nếu bạn đang cân nhắc đầu tư khách sạn ở một khu vực cụ thể, hoặc cần tôi tư vấn mô hình phù hợp với số vốn và định hướng của bạn, cứ nói thẳng – tôi sẽ phân tích rõ từ con số đến cách vận hành.
